किर्तिपुर, काठमाडौं, किर्तिपुर क्रिकेट मैदानलाई कंक्रिट संरचनाबाट मुक्त राख्नुपर्ने र प्राकृतिक सौन्दर्यलाई जोगाउनुपर्ने विषयमा इन्जिनियर उमेश रुपाखेतीले आफ्नो धारणा सार्वजनिक गरेका छन्। सामाजिक सञ्जालमार्फत उनले किर्तिपुरको ऐतिहासिक र पर्यावरणीय महत्त्वलाई ध्यानमा राख्दै घाँसे मैदानको प्रवर्द्धन गर्नु उपयुक्त हुने बताएका छन्।
कंक्रिट संरचनाको विकल्पमा घाँसे मैदानको फाइदा
रुपाखेतीले आफ्नो स्टाटसमा उल्लेख गरेझैं, विभिन्न देशका धेरैजसो क्रिकेट स्टेडियममा कंक्रिट प्याराफिटको साटो प्राकृतिक घाँसे मैदान प्रयोग गरिन्छ। उदाहरणका लागि:
- अस्ट्रेलियाको एडिलेड ओभल: यो विश्वकै प्राकृतिक सौन्दर्यले भरिएको स्टेडियममध्ये एक हो। घाँसे प्याराफिटले दर्शकहरूलाई आरामदायी अनुभव मात्र होइन, हरियाली र पर्यावरणमैत्री वातावरण प्रदान गर्दछ।
- न्युजिल्यान्डको वेलिंगटन र्गेन्ट्स ओभल: यहाँ पनि दर्शकहरूले मैदानको वरिपरि फैलिएको हरियो चौरमा बसेर खेल हेर्ने व्यवस्था छ। यसले लागत घटाउने र प्राकृतिक वातावरण जोगाउने काम गरेको छ।
किर्तिपुरमा घाँसे मैदानको सम्भाव्यता
किर्तिपुर क्रिकेट मैदान त्रिभुवन विश्वविद्यालय क्षेत्रभित्र अवस्थित छ, जसले यो क्षेत्रलाई शैक्षिक, ऐतिहासिक, र पर्यावरणीय दृष्टिले महत्त्वपूर्ण बनाउँछ।
- पर्यावरणीय फाइदा: कंक्रिट संरचना निर्माण गर्दा हरियाली नष्ट हुने, तापक्रम बढ्ने, र जलनिकासी व्यवस्थामा समस्या आउने सम्भावना हुन्छ।
- सौन्दर्य र पर्यटक प्रोत्साहन: घाँसे मैदानले स्टेडियमलाई प्राकृतिक बनाउँछ, जसले खेलकुद पर्यटनको विकासमा योगदान दिन्छ।
विकल्प र सुधारका उपाय
घाँसे चौरलाई स्टेडियमको रूप दिन केही सुधारात्मक उपाय अपनाउन सकिन्छः
- बढी क्षमता समेट्ने घाँसे प्याराफिट:
- मैदान वरपरको स्थानलाई भौगोलिक रूपमा स्तरवृद्धि गरी प्याराफिट बनाउन सकिन्छ।
- राम्रो डिजाइनको प्रयोगले घाँसे मैदानलाई नै २०,००० भन्दा बढी दर्शक अट्ने क्षमतामा विस्तार गर्न सकिन्छ।
- फ्लडलाइट र तारबारको व्यवस्था:
- रात्रीकालीन खेलका लागि ऊर्जा-प्रभावकारी फ्लडलाइटहरू जडान गर्नुपर्छ।
- खेलकुदका क्रममा सुरक्षा कायम गर्न आधुनिक र कम दृश्य-अवरोध गर्ने तारबार प्रयोग गर्न सकिन्छ।
- प्राकृतिक सौन्दर्य संरक्षण:
- मैदान वरपर र स्टेडियम क्षेत्रभित्र रूखबिरुवा रोप्ने।
- दर्शकहरूलाई घाम र पानीबाट बचाउन अस्थायी क्यानोपी वा हरियाली संरचना प्रयोग गर्ने।
ईन्जिनियरिङ्ग समुदायको भूमिका
रुपाखेतीले देशका इन्जिनियरिङ् समुदायलाई यस विषयमा चासो दिन आह्वान गरेका छन्। उनी भन्छन्, “यस प्रकारका संरचनाहरूको योजनामा इन्जिनियरहरूले उचित परामर्श र सुझाव दिनुपर्छ। हामीले अन्तर्राष्ट्रिय अभ्यासबाट सिक्नुपर्छ र नेपालको सन्दर्भमा प्राकृतिक विकल्प खोज्नुपर्छ।”
किर्तिपुरमा प्राकृतिक सौन्दर्यले भरिएको, पर्यावरणमैत्री, र ठूलो क्षमता भएको क्रिकेट मैदान निर्माण नेपालका खेलप्रेमी र पर्यावरणप्रेमी दुवैका लागि प्रेरणादायक हुन सक्छ। “किर्तिपुरमा कंक्रिट स्टेडियम चाहिंदैन!” भन्ने रुपाखेतीको भनाइ यसै कारण सार्थक देखिन्छ।