काठमाडौं, – विश्व क्यान्सर दिवसको अवसर पारेर नेपाल सरकारले आजदेखि देशभर पाठेघरको मुखको क्यान्सर विरुद्धको निःशुल्क ह्युमन प्यापिलोमा भाइरस (एचपीभी) खोप अभियान सञ्चालन गरेको छ। यो ऐतिहासिक पहलले लाखौं नेपाली किशोरीलाई क्यान्सरको जोखिमबाट सुरक्षित गर्ने आशा गरिएको छ।
नयाँ युगको सुरुवात
पाठेघरको मुखको क्यान्सर नेपालका महिलामाझ सबैभन्दा धेरै देखिने क्यान्सर हो। स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले देशभर एकैसाथ अभियान सञ्चालन गरी करिब १७ लाख किशोरीलाई खोप दिने लक्ष्य राखेको छ। कक्षा ६ देखि १० सम्म अध्ययनरत छात्रा र विद्यालयबाहिर रहेका १० देखि १४ वर्ष उमेरका किशोरीलाई लक्षित गरी अभियान सञ्चालन गरिंदैछ।
यो अभियान सफल बनाउन २७ हजार ८० स्वास्थ्यकर्मी, ५४ हजार १ सय ६० स्वयंसेवक, तथा १५ हजार ६ सय ७४ जना सुपरीवेक्षक परिचालित गरिएका छन्। देशभर १८ हजार ९ सय विद्यालय केन्द्रहरू र ८ हजार २ सय बाह्य खोप केन्द्रहरू स्थापना गरी सहज रूपमा खोप प्रदान गरिनेछ।
वैज्ञानिक सफलता र भविष्यको प्रभाव
एचपीभी खोपले पाठेघरको मुखको क्यान्सरको जोखिमलाई उल्लेखनीय रूपमा घटाउने वैज्ञानिक प्रमाणहरू उपलब्ध छन्। यो खोप विश्व स्वास्थ्य संगठन (WHO) द्वारा प्रमाणित भई १४५ भन्दा बढी देशहरूमा सफलतापूर्वक प्रयोग भइसकेको छ। नेपाल सरकारले यसअघि कास्की र चितवनमा पाइलट कार्यक्रम सञ्चालन गरी यसको प्रभावकारिता परीक्षण गरिसकेको छ, जसले उत्कृष्ट नतिजा देखाएको थियो।
यस ऐतिहासिक पहलको दीर्घकालीन फाइदा
सरकारको यो निर्णय नेपालमा महिला स्वास्थ्य सुरक्षाको क्षेत्रमा कोसेढुंगा सावित हुनेछ। प्रत्येक दिन पाठेघरको मुखको क्यान्सरका कारण चार जना महिलाको मृत्यु हुने तथ्यांक छ। यो खोप कार्यक्रम सफल भएमा आगामी दशकहरूमा नेपालमा पाठेघरको मुखको क्यान्सरबाट हुने मृत्युदरलाई शून्यमा झार्ने लक्ष्य राख्न सकिनेछ।
यस अभियानले भविष्यमा:
✅ महिला स्वास्थ्यमा व्यापक सुधार ल्याउनेछ।
✅ एचपीभी संक्रमणको दर घटाएर समाजलाई सुरक्षित बनाउनेछ।
✅ राष्ट्रिय खोप कार्यक्रमलाई थप सशक्त बनाउनेछ।
✅ नेपाललाई क्यान्सर न्यूनीकरणमा उदाहरणीय देश बनाउन मद्दत गर्नेछ।
नेपाल सरकारले थालेको यो अभियान महिला स्वास्थ्य सुरक्षाको दिशामा ऐतिहासिक कदम हो। यो केवल एक खोप अभियान मात्र नभई, भविष्यका पुस्तालाई पाठेघरको मुखको क्यान्सरको भयबाट मुक्त गर्ने एक रणनीतिक योजना पनि हो। यदि अभियान सफल रूपमा सम्पन्न भयो भने नेपाल दक्षिण एसियाली क्षेत्रका अन्य मुलुकहरूका लागि प्रेरणाको स्रोत बन्न सक्छ।
यस ऐतिहासिक स्वास्थ्य अभियानको सफल कार्यान्वयनले नेपालमा महिला स्वास्थ्यको क्षेत्रमा नयाँ अध्याय लेख्नेछ। स्वस्थ महिला, समृद्ध समाज!