साइबर ठगी चेतना: विदेशी सम्पत्तिको लोभमा नपर्नुहोस्!
ताजा घटना: ६२ लाख ठगी केस
काठमाडौं – फेसबुक मेसेन्जरमा आफूलाई थाइल्यान्डको बैंकको म्यानेजर बताउँदै लाखौँ ठगी गरेर फरार भएका एक व्यक्ति पक्राउ परेका छन्। पक्राउ पर्नेमा सुनसरी देवानगञ्ज गाउँपालिका वडा नं का २० वर्षीय कुशेश्वर मेहता छन्।
उनलाई साइबर ब्युरोको अनुरोधमा जिल्ला प्रहरी कार्यालय सुनसरीले मंगलबार पक्राउ गरेको हो। उनलाई कोशी गाउँपालिका वडा नं ८ भण्टाबारीस्थित नेपाल-भारत सीमा क्षेत्र आसपासमा लुकीछिपी बसेको अवस्थामा फेला पारेर नियन्त्रणमा लिइएको प्रहरीले जनाएको छ।
ठगीको मुख्य रणनीति
प्रहरी नायब उपरीक्षक एवं जिल्ला प्रहरी कार्यालय सुनसरीका प्रवक्ता योगराज खतिवडाका अनुसार मेहताले ‘Vanida Suwan’ नामको फेसबुक आईडी बनाएका थिए। उनले आफ्नो नाम ‘Phueng Vanida’ रहेको र आफू थाइल्याण्डको एसआईएम कमर्सियल बैंकको म्यानेजर रहेको भन्दै रमेश शाही (नाम परिवर्तन) लाई मेसेज गरेका थिए।
मेहताले बैंकमा ‘एलेन रवि शाही’ नामको खाता रहेको, तर ती व्यक्ति जीवित नरहेको भन्दै अपुतालीको सम्पत्ति खाने आफन्त कोही नभएको कुरा रमेशलाई सुनाएका थिए। एलेन रवि र रमेश दुवैको थर एउटै भएकाले बैंक खातामा भएको रकम सबै रमेशलाई ट्रान्सफर गरिदिने विश्वास पनि दिलाए।
त्यसपछि विभिन्न बहानामा पटक-पटक गरेर उनले शाहीबाट फरक-फरक बैंक खातामा ६२ लाख ७५ हजार २०० रुपैयाँ राख्न लगाएका थिए।
यस्तो स्क्याम कसरी हुन्छ?
पहिलो चरण: सम्पर्क स्थापना
फेसबुक, मेसेन्जर, ईमेल वा ह्वाट्सएपबाट सम्पर्क
स्क्यामरले फेक प्रोफाइल बनाउँछन्
प्रायः आफूलाई विदेशी नागरिक, बैंक म्यानेजर, वकिल वा सरकारी कर्मचारीको रुपमा चिनाउँछन्
दोस्रो चरण: आकर्षक प्रस्ताव
“तिम्रो थरको मान्छे विदेशमा मरेका छन्, उनले धेरै पैसा छोडेका छन्”
“तिम्रो नाम मिलेको भएर सम्पत्ति तिमीले पाउने हो”
कतिपयले लट्री परेको, फाउन्डेसन वा सहयोगको पैसा पाउने भन्दै पनि झुक्याउँछन्
तेस्रो चरण: कागजपत्र सक्कली देखाउने प्रयास
बैंकका फेक कागजात, अकाउन्ट डिटेल, पासपोर्ट, डेथ सर्टिफिकेट जस्ता नक्कली डकुमेन्ट पठाउँछन्
कुराकानी गर्दा प्रोफेसनल देखिने भाषा प्रयोग गर्छन्
चौथो चरण: ‘प्रोसेसिङ’ शुल्क माग्छन्
सम्पत्ति ट्रान्सफर गर्न बैंक फी, कस्टम क्लियरन्स, ट्याक्स, कागज बनाउन लाग्ने खर्च माग्छन्
“एकचोटि शुल्क तिर्दा तिम्रो खातामा करोडौँ आउँछ” भन्छन्
अन्तिम चरण: पैसा उठाएर फरार
पटक–पटक सानो देखिने तर ठुलो रकम बटुल्छन्
जब उनीहरू रकम उठाइसक्छन्, त्यसपछि सम्पर्क बन्द गर्छन्
यसपछि मात्र पीडितले आफू ठगिएको चाल पाउँछन्
यस्तो ठगीबाट कसरी बच्ने?
नगर्नुपर्ने कुराहरू:
सामाजिक सञ्जालबाट आएको यस्ता अपुताली सम्पत्ति वा लट्रीसम्बन्धी अफर नपत्याउने
अञ्जान व्यक्तिलाई आफ्नो व्यक्तिगत विवरण नदिने
कुनै पनि प्रकारको एडभान्स फी वा शुल्क नतिर्ने
गर्नुपर्ने कुराहरू:
कुनै पनि रकम मागेमा तुरुन्तै शंका गर्ने
यस्ता मेसेज वा प्रस्ताव आएमा तुरुन्तै साइबर ब्युरो वा नजिकको प्रहरी कार्यालयमा उजुरी दिने
परिवार र साथीभाइसँग सल्लाह गर्ने
सम्पर्क विवरण
तत्काल सहायताका लागि:
साइबर ब्युरो हटलाइन: 1533
प्रहरी हटलाइन: 100
नेपाल प्रहरी साइबर ब्युरो: https://cyberbureau.gov.np
याद राख्नुहोस्:
“विदेशमा बसेको अपरिचित व्यक्तिले तपाईंलाई पैसा दिने भन्दै सम्पर्क गरेमा त्यो १००% झुठो हो। कुनै पनि हालतमा यस्तो प्रस्तावमा नलाग्नुहोस्।”
यो समाचार नेपालका नागरिकहरूलाई साइबर ठगीबाट जोगाउन तयार पारिएको हो। कृपया यसलाई आफ्ना साथीभाइहरूसँग साझा गर्नुहोस्।