आजको मिति, २६ जनवरी, कम्युनिस्ट आन्दोलनका लागि विशेष महत्त्वको दिन हो। विश्वव्यापी रूपमा कम्युनिस्ट विचारधारा र नेतृत्वको इतिहासमा यस दिन विभिन्न महत्त्वपूर्ण घटनाहरू जोडिएका छन्।
निकोलाए चाउसेस्कुको जन्म (१९१८)
१९१८ मा आजकै दिन, रोमानियाको स्कोर्निचेस्टीमा निकोलाए चाउसेस्कुको जन्म भयो। चाउसेस्कुले रोमानियाको कम्युनिस्ट पार्टीमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै १९६५ देखि १९८९ सम्म आफ्नो कठोर शासनकाल सञ्चालन गरे। उनको शासनलाई क्रान्तिकारी आदर्शबाट उत्प्रेरित भए पनि, अन्ततः उनको सरकारको अधिनायकवादी प्रवृत्ति र व्यक्तिपूजाका कारण १९८९ को रोमानियाली क्रान्तिमा उनको पतन र मृत्युदण्ड भयो।
नेपालको सन्दर्भमा, चाउसेस्कुको शासनले साम्यवादको उच्च आदर्शलाई सत्ताको गलत प्रयोग गर्दा उत्पन्न हुने समस्याहरूको चेतावनी दिन्छ। नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलनले यसबाट प्रेरणा लिनु पर्छ कि नेतृत्वले जनताको सेवामा केन्द्रित हुनुपर्छ, न कि व्यक्तिपूजामा।
एन्जेला डेभिसको जन्म (१९४४)
१९४४ मा आजकै दिन, अमेरिकी कम्युनिस्ट नेतृ, प्राज्ञ र सामाजिक न्याय अभियन्ता एन्जेला डेभिसको जन्म भएको थियो। उनले १९६० को दशकमा अमेरिकी कम्युनिस्ट पार्टीको नेतृत्व लिईन र नागरिक अधिकार आन्दोलनमा महत्वपूर्ण योगदान पुऱ्याइन्। उनले श्रमिक अधिकार, महिला मुक्ति, र जातीय समानताको पक्षमा आफ्नो जीवन समर्पित गरिन्।
नेपाली परिप्रेक्ष्यमा, डेभिसले श्रमिक अधिकार र समानताका लागि गरेको योगदान हामीकहाँ पनि उदाहरणीय हुनसक्छ। भूमिसुधार, महिला सशक्तीकरण, र श्रमिक वर्गको मुक्ति नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलनका लागि आधारभूत उद्देश्य हुनुपर्छ।
कम्युनिस्ट घोषणापत्र रचना (१८४८)
१८४८ को यही दिन कार्ल माक्र्सले कम्युनिस्ट लिगलाई कम्युनिस्ट घोषणापत्रको प्रारम्भिक मस्यौदा लेखेर बुझाएका थिए। यो घोषणापत्र पछि श्रमिक वर्गको आन्दोलनको मूलभूत मार्गनिर्देशन बन्यो। “संसारभरका मजदुर एक हौं!” भन्ने नाराले सम्पूर्ण विश्वलाई एकताबद्ध गर्ने आधार निर्माण गर्यो।
नेपालमा पनि माक्र्सवादी-लेनिनवादी विचारधाराले श्रमिक वर्गको आन्दोलनलाई उचाइमा पुऱ्याएको छ। कम्युनिस्ट घोषणापत्रका आदर्शहरूले नेपाली क्रान्तिलाई प्रेरणा दिएर सामाजिक न्याय र समानताको पक्षमा क्रान्तिकारी परिवर्तन सम्भव बनाएको छ।
नेपाली परिप्रेक्ष्यमा महत्त्व
नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलनले यी ऐतिहासिक घटनाहरूमध्ये धेरैबाट सिकेको छ। विशेष गरी, जनयुद्धका क्रममा मजदुर र किसानको एकताबाट प्रेरित आन्दोलन र २०६२/६३ को जनआन्दोलनले माक्र्सवादी र लेनिनवादी आदर्शहरूको प्रभावलाई सशक्त बनायो।
आजका चुनौतीहरू
आज, नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलनले अन्तर्राष्ट्रिय कम्युनिस्ट आन्दोलनको इतिहासबाट पाठ सिक्दै सत्ताको केन्द्रमा रहँदा सामाजिक न्याय, समानता, र समृद्धिको प्रतिबद्धतामा अडिग रहनुपर्ने चुनौती छ। व्यक्तिपूजाबाट टाढा रही पार्टीका नेतृत्वले श्रमिक वर्गका पक्षमा काम गर्दै जनताको सेवा गर्नुपर्छ भन्ने एतिहासिक पाठ स्मरणीय छ।